Συνάντηση Πούτιν – Σι Τζινπίνγκ: Ο «φόβος» των Κινέζων, το «φάγωμα» του δολαρίου και ο ρωσικός «Δρόμος του μαύρου χρυσού»
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούν τη βασική ανησυχία για τη Ρωσία εν μέσω διεθνών κυρώσεων με τον Πούτιν να στοχεύει να εξασφαλίσει μια συμφωνία για την πώληση περισσότερου φυσικού αερίου στην Κίνα και να σχεδιάζει να κατασκευάσει τον αγωγό Power of Siberia-2, ο οποίος θα διασχίζει τη Μογγολία και θα έχει ετήσια δυναμικότητα 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm).
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκαν την Τρίτη στο Πεκίνο κατά την έναρξη μιας επίσκεψης που αναμένεται να υπογραμμίσει το κοινό όραμα των δύο ηγετών για μια νέα διεθνή τάξη που δεν θα κυριαρχείται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους δημοκρατικούς συμμάχους τους.
Το ταξίδι του Πούτιν στην Κίνα κατά το οποίο θα συμμετάσχει σε φόρουμ για τον εορτασμό των 10 χρόνων της Πρωτοβουλίας Belt and Road, είναι η πρώτη φορά φέτος που ο Ρώσος ηγέτης ταξίδεψε σε μια χώρα πέρα από αυτές που κάποτε ήταν μέρος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Αρχηγοί κρατών, εκπρόσωποι και αντιπροσωπείες από περισσότερες από 140 χώρες αναμένεται να παρευρεθούν στη διήμερη διπλωματική εκδήλωση-ορόσημο της Κίνας που ξεκίνησε σήμερα Τρίτη και η οποία σηματοδοτεί 10 χρόνια από την έναρξη της παγκόσμιας προσπάθειας χρηματοδότησης υποδομών του Σι, και δίνει στον Κινέζο ηγέτη την ευκαιρία να τις αυξανόμενες παγκόσμιες φιλοδοξίες του Πεκίνου.
Η συνάντηση
Αυτή η συνάντηση μεταξύ των δύο ισχυρότερων αυταρχικών ηγετών του κόσμου έρχεται καθώς τα γεωπολιτικά ρήγματα σκληραίνουν παγκοσμίως –πρώτα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που ξεκίνησε μόλις τρεις εβδομάδες μετά την τελευταία συνάντηση των ηγετών στην κινεζική πρωτεύουσα το 2022 – και τώρα ως τον πόλεμο του Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστίνιους μαχητές, με τη Χαμάς να αποτελεί μία απειλή, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση που θα μπορούσε να κλονίσει τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.
Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών
Η ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου με τη Ρωσία είναι ένα σπάνιο φωτεινό σημείο για την Κίνα, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να ξεκινήσουν την ανάπτυξη στην υποτονική οικονομία. Οι αυξημένες εξαγωγές στη Ρωσία αποδίδονται εν μέρει στις κινεζικές εταιρείες καταναλωτικών αγαθών που καλύπτουν το κενό που άφησαν τα δυτικά εμπορικά σήματα που εγκατέλειψαν τη χώρα μετά την επιβολή κυρώσεων και αυτό το γνωρίζουν και οι δύο ηγέτες. Οι αποστολές οχημάτων, ανταλλακτικών και αξεσουάρ κατασκευασμένης στην Κίνα εκτινάχθηκαν σε περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους, υπερπενταπλάσια αύξηση από την ίδια περίοδο του 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διοίκησης Τελωνείων της Κίνας.
Ο Πούτιν χρειάζεται την Κίνα για επενδύσεις δισεκατομμυρίων
Η αλήθεια είναι ότι η Μόσχα χρειάζεται το Πεκίνο να επενδύσει στην εγχώρια παραγωγή, καθώς τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία χρειάζονται βοήθεια για να καλύψουν το κενό που αφήνουν οι δυτικές εταιρείες. Μόλις οκτώ από τα 14 εργοστάσια επιβατικών αυτοκινήτων της Ρωσίας λειτουργούν. Μικρότεροι κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων παράγουν ήδη στη Ρωσία, αλλά για να επιστρέψουν η παραγωγή στα προ της εισβολής επίπεδα περίπου 1,4 εκατομμυρίων αυτοκινήτων, από 451.000 το 2022, άλλες δύο ή τρεις μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να δημιουργήσουν γραμμές συναρμολόγησης στη Ρωσία, σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg Economics .
Η βοήθεια του Πεκίνου και ο φόβος του Σι…
Για τη Ρωσία, η στενότερη ολοκλήρωση με την Κίνα είναι μια αναγκαιότητα – πρέπει να βρει έναν αντικαταστάτη για την τεχνολογία, κεφάλαια που προηγουμένως έχουν παρασχεθεί από την ΕΕ και άλλες χώρες της G-7. Για την Κίνα, ο κίνδυνος είναι ότι το κεφάλαιο που επενδύεται στη Ρωσία μπορεί να χάσει την αξία του όταν και εάν οι κυρώσεις στη Μόσχα χαλαρώσουν ή αρθούν και οι παραγωγοί της θα πρέπει να ανταγωνιστούν ξανά για το μερίδιο αγοράς με τους κατασκευαστές αυτοκινήτων G-7.
Το Πεκίνο έχει γίνει ο κύριος αγοραστής φθηνού ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου απουσία ευρωπαίων πελατών. Η Κίνα αγόρασε περίπου 37,5 δισεκατομμύρια δολάρια αργού πετρελαίου από τη Ρωσία τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023, σύμφωνα με τα κινεζικά εμπορικά στοιχεία. Στο τέλος του 2022, οι αποστολές είχαν αυξηθεί σε πάνω από 64 εκατομμύρια τόνους, ένα ετήσιο ρεκόρ που πρόκειται να καταρριφθεί φέτος αφού οι εισαγωγές ξεπέρασαν τους 70 εκατομμύρια τόνους μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου.
Ταυτόχρονα με την παροχή αυτής της οικονομικής σωτηρίας, το Πεκίνο επιμένει για μια πιο ευνοϊκή συμφωνία από τη Μόσχα σχετικά με τον προτεινόμενο αγωγό φυσικού αερίου, Power of Siberia 2. Η Μόσχα συζητά συχνά για τις προοπτικές μιας επικείμενης συμφωνίας, αλλά το Πεκίνο ήταν πολύ περισσότερο επιφυλακτικό και έως σήμερα δεν έχουν υπογραφεί συμβόλαια μεταξύ των δύο χωρών. Οι αναλυτές αναμένουν ότι η Ρωσία θα πιέσει για περισσότερες συμφωνίες και συμφωνίες συνεργασίας αυτή την εβδομάδα.
Το γουάν και η προσπάθεια για να «φαγωθεί» το δολάριο
Η διεθνοποίηση του γιουάν, που αποτελεί μόλις το 3% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, θεωρείται από το Πεκίνο ως ένα άλλο «όπλο» στις προσπάθειές του να αμφισβητήσει την κυριαρχία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η χρήση του γιουάν από τη Ρωσία στις εξαγωγικές πληρωμές αυξήθηκε στο 29% τον Αύγουστο από μηδέν πριν από την εισβολή, ενώ αποτελούσε το 38% των εισαγωγών έναντι 4% την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Αλλά το Πεκίνο δεν μπορεί να πιέσει πολύ το πλεονέκτημά του, σύμφωνα με τον Yun Sun, ανώτερο συνεργάτη και συνδιευθυντή του προγράμματος Ανατολικής Ασίας στο think-tank του Stimson Center. «Το σημερινό στρατηγικό τέλμα της Ρωσίας δεν θα διαρκέσει για πάντα», είπε. «Για το Πεκίνο, το επίκεντρο δεν είναι απαραίτητα πόσα είναι έτοιμη να δώσει η Ρωσία, αλλά το κόστος που πρέπει να κουβαλήσει η Κίνα».
Ο «ειρηνοποιός» Πούτιν;
Η χρονική στιγμή του φόρουμ που φιλοξενείται στο Πεκίνο, καθώς το Ισραήλ σηματοδοτεί ότι μπορεί να ξεκινήσει μια χερσαία εισβολή στη λωρίδα της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς, δίνει στον Πούτιν την ευκαιρία να μετατοπίσει τα φώτα της δημοσιότητας από τον πόλεμο στην Ουκρανία και να θέσει τις βάσεις για ειρηνική επίλυση των διαφορών για τα εμπλεκόμενα μέρη λένε οι αναλυτές.
Παράλληλα, η Μοσχα να αναμένεται να καταθέσει ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για κατάπαυση του πυρός, χωρίς να κατονομάσει τη Χαμάς, με τον απεσταλμένο της στον ΟΗΕ την Παρασκευή να συγκρίνει τον καθημερινό βομβαρδισμό της Γάζας που ελέγχεται από τη Χαμάς από το Ισραήλ με τη βάναυση πολιορκία του Λένινγκραντ κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου II.
Η Κίνα έχει δηλώσει ότι θα στείλει τον απεσταλμένο της στη Μέση Ανατολή για να ενθαρρύνει συνομιλίες και καταδίκασε «όλες τις πράξεις που βλάπτουν τους αμάχους», αλλά δεν στόχευσε ρητά αυτή την καταδίκη στη Χαμάς , ούτε κατονόμασε την ομάδα στις δηλώσεις της.
Οι δηλώσεις και των δύο χωρών έρχονται σε αντίθεση με αυτές των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν καταστήσει σαφές ότι υποστήριξαν σθεναρά το Ισραήλ – και σημείωσαν ότι δεν αισθάνονται ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για κατάπαυση του πυρός.
«Μέχρι στιγμής δεν βλέπουμε κανένα σημάδι ότι η Κίνα επιθυμεί να χρησιμοποιήσει το πάνω χέρι της (για να ασκήσει πίεση στη Ρωσία)», δήλωσε ο Λι Μινγκγιάνγκ, αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nanyang της Σιγκαπούρης. «Οι Κινέζοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν θέλουν να δουν ούτε το παραμικρό επίπεδο δυσπιστίας μεταξύ του Πεκίνου και της Μόσχας».
Ενέργεια
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αποτελούν τη βασική ανησυχία για τη Ρωσία εν μέσω διεθνών κυρώσεων με τον Πούτιν να στοχεύει να εξασφαλίσει μια συμφωνία για την πώληση περισσότερου φυσικού αερίου στην Κίνα και να σχεδιάζει να κατασκευάσει τον αγωγό Power of Siberia-2, ο οποίος θα διασχίζει τη Μογγολία και θα έχει ετήσια δυναμικότητα 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm).
Από την άλλη πλευρά, για την Κίνα, η Ρωσία δεν είναι μόνο μια σημαντική πηγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς η Ρωσία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου και μεταξύ άλλων αποτελεί και τεχνολογικό γίγαντα στα στρατιωτικά ζητήματα, γεγονός που την τοποθετεί σε ελκυστικό σημείο για την Κίνα, καθώς ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (PLA) επιδιώκει να εκσυγχρονίσει τις συμβατικές και πυρηνικές δυνάμεις του έως το 2035.
